In het zakelijke verkeer spelen onderhandelingen een cruciale rol bij het tot stand brengen van overeenkomsten. Een veelgebruikt instrument in dit proces is de term sheet, een document waarin de belangrijkste voorwaarden van een toekomstige overeenkomst worden vastgelegd. Welke juridische betekenis heeft een term sheet? En wat gebeurt er als een van de partijen besluit de onderhandelingen af te breken? In een uitspraak van de Rechtbank Amsterdam heeft de rechter zich over deze vragen gebogen.

Feiten

Een bemiddelaar in onder meer hypotheken en verzekeringen gaat een samenwerking aan met een nutsbedrijf. In het kader van de samenwerking stellen partijen een term sheet op, waarbij partijen op een gedetailleerde wijze vastleggen op welke wijze ze hun samenwerking beogen vorm te geven. Op enig moment trekt het nutsbedrijf de stekker uit de samenwerkingsonderhandelingen. De bemiddelaar stapt naar de rechter en stelt dat het nutsbedrijf zich schuldig heeft gemaakt aan wanprestatie dan wel het ongerechtvaardigd afbreken van onderhandelingen. Door ondertekening van de term sheet, had de bemiddelaar immers gerechtvaardigd vertrouwd op het feit dat er tussen partijen een samenwerkingsovereenkomst tot stand zou komen. De bemiddelaar vordert een schadevergoeding voor de gederfde winst en de gemaakte kosten. Partijen verschillen onder andere van mening over de betekenis die aan de ondertekende term sheet toe komt en het al dan niet gerechtvaardigd afbreken van de onderhandelingen.

Oordeel van de rechter

De rechter oordeelt dat een term sheet ‘een opsomming van hoofdlijnen die partijen in een beoogde samenwerkingen in de nog definitief te sluiten nadere (samenwerkings)overeenkomst ’ betreft. Een term sheet zorgt in beginsel niet voor een afdwingbare resultaatsverplichting tot het daadwerkelijk aangaan van een samenwerking, maar leidt slechts tot een inspanningsverplichting om te trachten tot een samenwerking te komen. De term sheet bevat immers slechts een opsomming op hoofdlijnen van hetgeen partijen met hun samenwerking beoogden. De rechter benadrukt dat een term sheet doorgaans bedoeld is om de intentie van partijen te bevestigen en richting te geven aan verdere onderhandelingen. In het onderhavige geval is er volgens de rechter daarom onvoldoende om een toerekenbare tekortkoming aan te nemen. De vorderingen tot schadevergoeding van de bemiddelaar kunnen daarom niet op deze grondslag worden toegewezen.

Met betrekking tot de vraag of het nutsbedrijf de onderhandelingen onrechtmatig heeft afgebroken, overweegt de rechter het volgende: ‘de term sheet en bijbehorend businessplan bevatten een gedetailleerde omschrijven van de beoogde samenwerking’. Uit de inhoud van de term sheet en het business plan bleek dat een belangrijk punt voor de samenwerking van partijen was om de verantwoordelijkheid voor de Wft compliance bij de bemiddelaar te leggen, nu deze reeds over een eigen Wft vergunning beschikte en ervaring had met bemiddeling.

Na onderzoek van het nutsbedrijf bleek dat de voorgestelde samenwerkingsconstructie risico’s in de zin van de Wft opleverde. De constructie leidde immers tot het kwalificeren van het nutsbedrijf als bemiddelaar in de zin art. 1:1 Wft, waardoor zij zelf vergunningsplichtig zou zijn. De rechter oordeelde dat: ‘de wijzigingen die nodig zijn om de in de samenwerking uit te voeren dienstverlening alsnog in overeenstemming te brengen met de daaraan door de Wft gestelde eisen waren gelet op het voorgaande van dien aard, dat de bemiddelaar er niet vanuit mocht gaan dat het nutsbedrijf daarmee zou instemmen’. Hierdoor kan de bemiddelaar zich niet beroepen op gerechtvaardigd vertrouwen in de totstandkoming van de overeenkomst. Bovendien heeft het nutsbedrijf geen onderhandelingsgedrag vertoond dat in strijd is met de eisen van redelijkheid en billijkheid. Er is dan ook geen grondslag voor schadeplichtigheid. De rechter wijst de vorderingen van de bemiddelaar af.

De volledige uitspraak kunt u hier hier nalezen.

Conclusie

Een term sheet is een nuttig hulpmiddel in onderhandelingen, maar biedt geen absolute zekerheid dat een overeenkomst tot stand komt. Partijen doen er goed aan om bij het opstellen van een term sheet helder te definiëren welke onderdelen bindend zijn en welke niet. Bovendien is voorzichtigheid geboden bij het afbreken van onderhandelingen, aangezien onzorgvuldigheid kan leiden tot aansprakelijkheid. Een goed begrip van de juridische implicaties helpt om risico’s te beperken en onderhandelingen op een verantwoorde manier te voeren.

Wilt u meer weten of heeft u vragen of advies nodig over de juridische implicaties van een term sheet en/of (afgebroken) onderhandelingen? Het team van SPEE advocaten & mediation staat voor u klaar.