Het instemmingsrecht van de Ondernemingsraad
Sinds de coronaperiode is thuiswerken steeds meer ingeburgerd. Bij veel bedrijven wordt hybride werken door zowel werkgevers en werknemers als prettig ervaren. Toch zien we dat sommige werkgevers weer verlangen dat werknemers alle dagen op kantoor komen werken. Maar mag dat zonder dat de Ondernemingsraad hier iets van vindt? Lees hier verder:
Waar ging het om in deze zaak?
Bij Caterpillar Work Tools BV is thuiswerken sinds 2016 onderdeel van het personeelsbeleid. De Ondernemingsraad (OR) heeft daarvoor destijds instemming verleend. In 2022 worden medewerkers op vrijwillige basis aangemoedigd om weer op kantoor te werken. In oktober 2023 wordt gecommuniceerd dat alle werknemers per 1 januari 2024 ten minste drie werkdagen per week verplicht op kantoor moeten zijn. Deze verplichting wordt echter niet nageleefd, waarna Caterpillar in december 2024 communiceert dat dit punt onderdeel gaat uitmaken van de ‘performance cycle’. In het voorjaar van 2025 kondigt de CEO bovendien aan dat alle medewerkers vanaf 2 juni 2025 weer álle vijf dagen op kantoor worden verwacht: het zogenaamde Return-to-Office-beleid.
De Ondernemingsraad maakt hier bezwaar tegen. De OR voert aan dat het besluit om de thuiswerkregeling te wijzigen een instemmingsplichtig besluit is op grond van artikel 27 lid 1 sub e) van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR), maar dat werkgever niet om de instemming van de OR heeft gevraagd. Om die reden heeft de OR het besluit nietig verklaard. Caterpillar blijft echter bij haar standpunt en de OR start een kort geding bij de rechtbank.
Wat is het oordeel van de rechter?
Volgens de rechter is het Return-to-Office-besluit inderdaad een besluit waarvoor Caterpillar instemming had moeten vragen aan de OR. Immers, dat besluit had als doel om de bestaande arbeidsomstandigheden te wijzigen. Het doel van het besluit is namelijk het afschaffen van het bestaande thuiswerkbeleid, waardoor werknemers voortaan weer elke werkdag op kantoor moeten werken. De rechter overweegt dat de arbeidsomstandigheden wezenlijk anders zijn als iemand de vrijheid heeft om een dag of meerdere dagen per week thuis te werken dan wanneer iemand de volledige werkweek op kantoor moet werken. Wanneer er wordt thuisgewerkt, heeft dat direct invloed op de werkdruk (minder reistijd, de mogelijkheid van het flexibel indelen van werkuren) en de balans tussen werk en privé en daarmee ook op de psychosociale arbeidsbelasting en daarmee dus op het welzijn van de werknemers.
Slotsom: de rechter verbiedt Caterpillar om het Return-to-Office-besluit uit te voeren zolang de OR hier niet mee heeft ingestemd, of, indien de OR geen instemming verleent, de kantonrechter geen toestemming heeft gegeven. Bovendien legt de kantonrechter Caterpillar een dwangsom op, die flink kan oplopen.
De volledige uitspraak kunt u hier teruglezen.
Slotsom
Werkgevers die thuiswerkbeleid willen invoeren of juist afbouwen doen er goed aan om daarbij ook aan de juridische aspecten te denken. Dat begint natuurlijk met een goede thuiswerkovereenkomst en een aangepast personeelshandboek. Deze uitspraak laat daarnaast zien dat ook voor de Ondernemingsraad een wezenlijke – wettelijke – rol is weggelegd. Heeft u ook arbeidsrechtelijke vragen, over thuiswerken of andere onderwerpen die op de werkvloer spelen? De arbeidsrechtspecialisten van SPEE advocaten & mediation drinken graag een kop koffie met u.