Wanneer is schadevergoeding verschuldigd bij afgebroken onderhandelingen als partijen een intentieovereenkomst hebben getekend?

In complexe overnametrajecten is het bij zakelijke partijen niet ongebruikelijk dat de onderhandelingen uiteindelijk geen overeenkomst opleveren. Maar wanneer mag een partij zich zonder gevolgen terugtrekken? En wanneer kan dat juist leiden tot aansprakelijkheid wegens onrechtmatig afbreken van onderhandelingen?

In een recente uitspraak van de rechtbank Amsterdam van 8 oktober 2025 stonden precies deze vragen centraal. Partijen onderhandelden over de overnames van ondernemingen die zich bezighielden met de veredeling van (sier)gewassen en kleinfruit. Er werd een uitgebreid due diligence-onderzoek uitgevoerd, er werden conceptkoopovereenkomsten uitgewisseld en er werd zelfs een werkbezoek aan Spanje georganiseerd om met een belangrijke medeaandeelhouder te spreken. Toch strandde het proces in een later stadium. De verkoper trok zich terug en de koper vorderde schadevergoeding.

De rechtbank wees de vorderingen van de koper echter af.

Waarom geen schadevergoeding?

Partijen hadden twee intentieovereenkomsten, oftewel Letters of Intent (LOI), gesloten.

In beide intentieovereenkomsten was expliciet vastgelegd dat er pas sprake zou zijn van een bindende overeenkomst bij volledige schriftelijke overeenstemming en dat aan een aantal specifieke voorwaarden moest zijn voldaan, waaronder (i) goedkeuring van meerdere aandeelhouders en (ii) overeenstemming tussen partijen over de definitieve transactiedocumentatie. Verder was ook opgenomen dat partijen te allen tijde en zonder opgaaf van redenen de onderhandelingen mochten stoppen. Daarnaast was opgenomen dat elke partij de eigen kosten draagt, ook wanneer er geen transactie tot stand zou komen.

De rechtbank beoordeelde of de verkoper bij de koper het gerechtvaardigde vertrouwen had gewekt dat de onderhandelingen zouden leiden tot een definitieve overeenkomst én of het vervolgens naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn als de verkoper de onderhandelingen in het gegeven stadium af zou breken. De rechtbank sluit hier aan bij de strenge maatstaf van de Hoge Raad van 12 augustus 2005 en benadrukt dat slechts met terughoudendheid kan worden aangenomen dat het afbreken van onderhandelingen naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

Volgens de rechtbank was er door de verkoper bij de koper geen gerechtvaardigd vertrouwen gewekt dat de onderhandelingen zouden leiden tot een getekende overeenkomst. De rechtbank oordeelde dat van dergelijk vertrouwen geen sprake was omdat niet aan de voorwaarden uit de intentieovereenkomsten was voldaan en er tussen partijen dus ook geen definitieve overeenstemming was bereikt.

Kort gezegd vond de rechtbank derhalve dat de onderhandelingen rechtmatig konden worden beëindigd, zonder dat de verkoper schadeplichtig was.

Lees de volledige uitspraak van de rechtbank hier en het arrest van de Hoge Raad hier.

Tips voor de praktijk

De uitspraak maakt duidelijk dat de inhoud van een intentieovereenkomst doorslaggevend kan zijn bij een geschil over afgebroken onderhandelingen..

• Wie een overname- of investeringstraject ingaat, doet er dus goed aan om de inhoudelijke tekst van een intentieovereenkomst bewust en scherp te formuleren, waarbij expliciet dient te worden vastgelegd wanneer wél en wanneer géén overeenkomst ontstaat. Gebruik duidelijke taal: wanneer is de overeenkomst bindend of juist niet? En op welk moment? Onduidelijkheid leidt snel tot geschillen.
• Denk bijvoorbeeld aan een bepaling dat medeaandeelhouders goedkeuring moeten verlenen voor het sluiten van de overeenkomst, of leg vast welke bevindingen uit het due diligence-onderzoek kunnen leiden tot het niet doorgaan van de transactie. Hoe specifieker, hoe beter.
• Wenst u exclusiviteit van een partij? Zet het in de intentieovereenkomst. Ontbreekt exclusiviteit, dan mag de andere partij gewoon met andere partijen onderhandelen.
• WhatsApp- en e-mailberichten speelden in de onderhavige casus een belangrijke rol. Zorg dat uw (interne) communicatie in een dergelijke onderhandeling consistent is met hoe u de afspraken heeft beoogd, waarmee u ook eventuele onwenselijke toezeggingen voorkomt.

.
Conclusie

Uit deze uitspraak volgt, dat partijen vrij zijn om onderhandelingen af te breken, zelfs in een vergevorderd stadium, zolang er geen gerechtvaardigd vertrouwen is gewekt dat een overeenkomst tot stand zou komen en beëindiging niet naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Zeker wanneer in een intentieovereenkomst de vrijheid tot beëindiging duidelijk opgenomen is en de voorwaarden uit de intentieovereenkomst voor definitieve overeenstemming nog niet vervuld zijn.

Indien u voornemens bent een overnametraject in te gaat, doet u er dan ook goed aan om de juridische risico’s aan de voorkant te beperken door de wederzijdse verplichtingen in een duidelijke en waterdichte intentieovereenkomst te laten opstellen.

Heeft u of uw organisatie vragen over de onderhandelingen in het kader van een overname of behoefte aan hulp bij het opstellen van een intentieovereenkomst of andere overnamedocumentatie? Neem dan gerust contact op met de ondernemingsrecht advocaten van SPEE advocaten & mediation. Zij staan voor u klaar met deskundig advies op het gebied van ondernemingsrecht.