In de afgelopen decennia is het traditionele beeld van relaties en gezinnen aanzienlijk veranderd. Steeds meer stellen kiezen ervoor om ongehuwd samen te leven in plaats van te trouwen. Vaak ook met de gedachte dat een verbreking van de relatie minder problematisch verloopt en minder om het lijf heeft dan in het geval van een echtscheiding. Hoewel deze keuze zeker ook voordelen biedt, kan deze echter ook behoorlijke juridische implicaties en onzekerheden met zich meebrengen, met name op het gebied van financiële rechten en aanspraken. Veel mensen weten dat niet. In dit artikel zullen we ons richten op de vergoedingsrechten van ongehuwde samenlevers en de bescherming die de wet biedt. Lees hier de volledige bijdrage.
Wat zijn vergoedingsrechten?
Vergoedingsrechten hebben betrekking op het recht van een persoon om een vergoeding te ontvangen voor de investeringen die hij of zij heeft gedaan in goederen die toebehoren aan de andere partner. In het geval van ongehuwde samenlevers kan het gaan om bijvoorbeeld de aankoop van een (gezamenlijke) woning, verbeteringen aan het huis, investeringen in gezamenlijke bezittingen of financiële bijdragen aan de partner. Vergoedingsrechten kunnen ook betrekking hebben op de verhouding waarin de samenwoners bijdragen in de kosten van de gemeenschappelijke huishouding.
Vergoedingsrechten zijn gebaseerd op het idee dat beide partners tijdens de relatie inbreng leveren. Deze inbreng kan van grote waarde zijn en het kan redelijk zijn om deze inbreng te waarderen en te vergoeden wanneer de relatie eindigt.
De wet en vergoedingsrechten.
Het Burgerlijk Wetboek voorziet niet expliciet in vergoedingsrechten voor ongehuwde samenlevers. In tegenstelling tot gehuwde stellen of geregistreerde partners, hebben ongehuwde samenlevers geen wettelijke gemeenschap van goederen. Dit betekent dat in beginsel ieder zijn eigen vermogen behoudt en er geen verdeling plaatsvindt bij het beëindigen van de relatie. Het Burgerlijk Wetboek voorziet niet in dezelfde uitgebreide bescherming voor ongehuwd samenlevers als voor gehuwde stellen, maar er zijn wel mogelijkheden om vergoedingsrechten te claimen.
De rechter kan in bepaalde gevallen wel tot een vergoeding beslissen op basis van redelijkheid en billijkheid. De rechter kijkt naar de feitelijke situatie en de investeringen die zijn gedaan door een van de partners. Het is daarom van groot belang om gedetailleerd bewijsmateriaal te verzamelen om de omvang van de investeringen aan te tonen.
Een belangrijk principe dat in dit verband van toepassing is, is het leerstuk van de ongerechtvaardigde verrijking. Dit houdt in dat wanneer één partner financieel heeft bijgedragen aan bijvoorbeeld de aankoop of verbetering van een woning van de andere partner, er sprake kan zijn van ongerechtvaardigde verrijking als deze investering niet wordt gecompenseerd. In dergelijke gevallen kan de partner die heeft bijgedragen een vergoeding eisen.
Een andere mogelijke bescherming is gebaseerd op afspraken die partners onderling maken. Het is verstandig om een samenlevingscontract op te stellen waarin afspraken worden vastgelegd over financiële bijdragen in de kosten van de huishouding, de verdeling van eigendommen en schulden en over vergoedingsrechten. Hoewel dergelijke contracten niet automatisch vergoedingsrechten garanderen, kunnen ze dienen als bewijs van intentie en verwachtingen in geval van geschillen.
Daarnaast kunnen ongehuwde samenlevers gebruikmaken van alternatieve oplossingen, zoals het vestigen van een vruchtgebruik om de belangen van beide partners te beschermen.
Advies voor ongehuwde samenlevers.
Hoewel er beperkte bescherming is voor ongehuwde samenlevers binnen de wetgeving, is het raadzaam om voorzorgsmaatregelen te nemen om eventuele conflicten te voorkomen en vergoedingsrechten te waarborgen:
- Stel een samenlevingscontract op: Hierin kunnen partners afspraken maken over financiële bijdragen, eigendomsrechten en eventuele vergoedingenover en weer in geval van beëindiging van de relatie.
- Documenteer financiële bijdragen: Houd zorgvuldig bij welke financiële bijdragen beide partners leveren aan(gezamenlijke) eigendommen, met name bij de aankoop of verbetering van een woning.
- Overweeg alternatieve juridische instrumenten: Raadpleeg een gespecialiseerde advocaat om te bespreken of het vestigen vaneen vruchtgebruik een passende oplossing is om vergoedingsrechten te beschermen.
.
Conclusie
Hoewel ongehuwde samenlevers in Nederland niet dezelfde uitgebreide wettelijke bescherming genieten als gehuwde stellen, biedt het huidige rechtssysteem wel mogelijkheden om vergoedingsrechten te claimen. Het opstellen van een samenlevingscontract is echter de beste manier om vergoedingsrechten veilig te stellen. Het is raadzaam om professioneel juridisch advies in te winnen bij een gespecialiseerde familierechtadvocaat om de juiste stappen te nemen en uw belangen te beschermen.
Neemt u gerust contact op met mr. Angelique van den Eshoff, gespecialiseerd familierechtadvocate bij SPEE advocaten & mediation, voor deskundig advies en ondersteuning bij het opstellen van een goed samenlevingscontract of voor hulp bij ontvlechting als uw samenleving mis is gelopen. Angelique van den Eshoff is ook gespecialiseerd in situaties waarbij een of beide partners een onderneming hebben.