Onlangs schreven wij een artikel over de vraag of een werkgever mag weten of een werknemer gevaccineerd is (Mag de werkgever weten of een werknemer is gevaccineerd tegen corona?). In het verlengde daarvan, besteden we vandaag aandacht aan de vraag of een werkgever een werknemer mag verplichten om zich te vaccineren.
In de gezondheidszorg is het al jaren een punt van discussie. Wie zich niet laat vaccineren tegen besmettelijke ziektes zoals de griep, brengt daarmee mogelijk niet alleen zichzelf in gevaar, maar ook anderen, is een veel gehoord standpunt. Toch is een verplichte vaccinatie voor werknemers niet mogelijk.
Het verplichten van een vaccinatie is inbreuk op artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens: het recht op een privéleven en dan met name je lichamelijke integriteit. Op het moment dat je als werkgever inbreuk wilt maken op zo’n grondrecht, dan moet dat een wettelijke grondslag hebben. Die wettelijke grondslag is er (nog) niet voor verplichte vaccinaties.
Ook de Arbowet biedt in dit geval geen soelaas. Deze zegt in het algemeen dat je als werkgever verantwoordelijk bent voor een goed arbobeleid en voor het welzijn en de gezondheid van werknemers. De wet geeft echter onvoldoende aanknopingspunten om te kunnen betogen dat ook het verplichtstellen van een corona vaccinatie daar onder valt.
Er zijn in het verleden wel stemmen op gegaan om onder bepaalde omstandigheden vaccinaties verplicht te stellen. In 2015 liet toenmalig minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid echter in een Kamerbrief weten daar niets voor te voelen. Asscher reageerde op een advies van de Gezondheidsraad, die had geopperd om de mogelijkheid van verplichte vaccinaties in specifieke gevallen te onderzoeken. Dit zou bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de weigering van een werknemer om zich te laten vaccineren anderen in gevaar brengt.
Asscher schreef toen: “De werkgever blijft altijd verantwoordelijk voor het gezond en veilig werken van de werknemers. Werkgever en werknemer kunnen echter samen ook een verantwoordelijkheid richting derden hebben. Dit kan een reden zijn voor de werkgever om vaccinatie tegen bepaalde infectieziekten als norm te stellen, bijvoorbeeld in een zorginstelling. Voor wie niet aan die norm wil voldoen, moet naar andere beschermende maatregelen of vervangende werkzaamheden worden gezocht.”
Werkgevers kunnen er wel voor kiezen om hun werknemers aan te bieden zich te laten vaccineren. Hierbij dient echter wel de nodige voorzichtigheid in acht te worden genomen. Werknemers mogen zich namelijk niet onder druk gezet voelen.
Bovendien speelt ook hierbij ook privacywetgeving een rol. Medische informatie valt – zoals we eerder ook al schreven – onder de noemer bijzondere persoonsgegevens en mogen in principe niet door de werkgever worden verwerkt. Men mag dus niet bijhouden wie van het aanbod voor een vaccinatie gebruik heeft gemaakt en wie niet.
Resumerend: een werknemer mag dus niet verplicht worden om zich te laten vaccineren, maar een werkgever mag ene werknemer wel aanbieden zich te laten vaccineren. Er mag echter geen druk worden gezet en werkgever mag ook niet bijhouden wie van het aanbod tot vaccinatie gebruik maakt en wie niet. Wilt u graag meer informatie over dit onderwerp of over andere arbeidsrechtelijke onderwerpen? SPEE advocaten & mediation staat graag voor u klaar.