Ontslag op staande voet is een ingrijpend middel, waar de wet drie eisen aan stelt: (1) er moet een dringende reden zijn, (2) het ontslag op staande voet moet onverwijld worden gegeven en (3) de werkgever moet de dringende reden ook onverwijld mededelen aan de werknemer. ‘Onverwijld’ wil zeggen dat de werkgever voortvarend moet handelen: hij moet actie ondernemen direct na de gedraging die aanleiding geeft tot het ontslag op staande voet. Maar hoe zit het met die ‘onverwijldheid’ als de dringende reden voor het ontslag op staande voet bestaat uit verschillende gronden? De Hoge Raad heeft hier deze maand over geoordeeld. Lees hier verder:
Waar gaat de zaak over?
De zaak betreft de Strategic Operations Director (lid van het Nederlandse MT) van Econocom Nederland BV, onderdeel van een wereldwijd concern. Deze werknemer is sinds 1 oktober 2003 in dienst. Begin januari 2020 meldt hij zich ziek met een burn-out. Tijdens zijn ziekteverlof wordt zijn werk waargenomen, werkgever constateert dan onregelmatigheden. De werkgever schakelt een onderzoeksbureau in voor nader onderzoek.
In februari en maart 2020 wordt dit onderzoek uitgevoerd en rapporteert het onderzoeksbureau de voorlopige bevindingen mondeling aan Econocom. Op 19 maart 2020 nodigt Econocom de werknemer uit voor overleg de volgende dag. De werknemer verzoekt om uitstel, maar dat wijst Econocom af. Op 20 maart 2020 stuurt Econocom de werknemer een brief met de mededeling dat de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang wordt opgezegd, onder de voorwaarde dat de werknemer voor 25 maart 2020 om 18.00 uur geen afdoende verklaring geeft voor de verontrustende feiten die aan het licht waren gekomen, die de dringende reden voor het ontslag op staande voet zou kunnen wegnemen.
De dringende reden voor ontslag op staande voet die Econocom aanvoert, bestaat uit 11 gronden en die zijn niet mis: van het ontvangen van kick-backs van een consultancybedrijf van een vriend, dat zeer grote consultancy fees in rekening bracht bij Econocom tot het aanschaffen van goederen/diensten voor privégebruik op naam van Econocom.
Werknemer reageert niet op de brief en Econocom laat op 26 maart 2020 per e-mail weten dat de voorwaardelijke opzegging inmiddels onvoorwaardelijk is. Het onderzoeksrapport verschijnt op 30 april 2020.
Hoe oordelen de rechtbank en het gerechtshof?
De werknemer verzoekt om vernietiging van het ontslag op staande voet en toelating tot zijn werkzaamheden. Hij vordert ook doorbetaling van zijn salaris vanaf 20 maart 2020. Subsidiair verzoekt hij om gefixeerde schadevergoeding wegens onregelmatige opzegging, plus de wettelijke transitievergoeding en een billijke vergoeding.
Werkgever verzoekt om toekenning van een gefixeerde schadevergoeding, dan wel om voorwaardelijke ontbinding van de arbeidsovereenkomst (op grond van verwijtbaar handelen en nalaten dan wel een verstoorde arbeidsverhouding), mocht het ontslag op staande voet toch ‘sneuvelen’ bij de rechter.
De kantonrechter oordeelt dat het ontslag op staande voet geldig is en wijst de verzoeken van de werknemer af. De werknemer gaat in hoger beroep. Het gerechtshof oordeelt vervolgens dat veel van de door Econocom aangevoerde ontslaggronden inderdaad een dringende reden voor ontslag op staande voet opleveren. Echter: volgens het gerechtshof is er geen sprake van een ‘onverwijld gegeven’ ontslag. Immers, een aantal van de ontslaggronden waren rond 8/9 maart 2020 al helder. Met andere woorden: toen had de werkgever al over moeten gaan tot het geven van ontslag op staande voet.
Het hof gaat niet over tot herstel van het dienstverband, vernietigt de beschikking van de kantonrechter, wijst het verzoek van de werknemer tot betaling van een gefixeerde schadevergoeding toe en de verzoeken van Econocom af.
Hoe oordeelt de Hoge Raad?
De Hoge Raad oordeelt dat als er sprake is van een samengestelde dringende reden, dat bij de beoordeling van de vraag of het ontslag onverwijld is gegeven, beslissend is of ten aanzien van dat samenstel voldoende voortvarend is gehandeld. Het hof heeft een aantal ontslaggronden samen als een dringende reden voor het ontslag op staande voet aangemerkt, maar heeft bij de beoordeling van de vraag of het ontslag onverwijld is gegeven geen kenbare aandacht besteed aan twee andere ontslaggronden.
Econocom heeft gesteld dat zij pas op 11 respectievelijk 18/19 maart op de hoogte is geraakt van die twee andere ontslaggronden. Volgens de Hoge Raad heeft het hof ofwel miskend dat het onderzoek of werkgever voldoende voortvarend heeft gehandeld betrekking diende te hebben op het gehele samenstel van ontslaggronden dat het als dringende reden heeft aangemerkt, ofwel zijn oordeel dat dit niet het geval is, onvoldoende gemotiveerd.
De Hoge Raad vernietigt daarom de beschikking van het gerechtshof en verwijst de zaak naar een ander hof.
De volledige uitspraak leest u hier.
Tot slot
Het ontslag op staande voet is een ingrijpend middel. Bent u werkgever en doet zich een situatie voor waarin u tot ontslag op staande voet zou willen overgaan? Neem dan direct contact op met SPEE advocaten & mediation, zodat u niet in de knel komt met het vereiste van ‘onverwijldheid’. Zeker als er sprake is van meerdere ontslaggronden. Ook als u als werknemer te maken krijgt met een ontslag op staande voet, bent u gebaat bij snelle actie.