We zien het in de arbeidsrechtpraktijk regelmatig: werkgevers die een bedrijfsrecherchebureau in de arm nemen om onderzoek te doen naar gedragingen van werknemers. Dat kán natuurlijk een goed idee zijn, maar werkgevers moeten er zeker niet te licht over denken. Deze week bespreken we een recente zaak, waarin het inschakelen van een extern onderzoeksbureau niet goed afliep voor de werkgever. Lees hier verder:
Waar ging de zaak over?
In de zaak die aan de kantonrechter in Haarlem is voorgelegd, ging het om een ontbindingsverzoek van de werkgever, een stichting voor primair onderwijs met 11 basisscholen. De werkneemster werkt sinds 1 januari 2007 als senior beleidsmedewerker. Werkneemster heeft een conflict met één van de bestuurders van de stichting, over de invulling van een studiedag. Dit gaat van kwaad tot erger. Op enig moment ontvangt de betreffende bestuurder een anonieme brief, waarin negen anonieme werknemers (onder meer) het vertrouwen opzeggen in de betreffende stichtingsbestuurder. Uiteindelijk komt de e-mail ook (anoniem) terecht bij de voorzitter van de Raad van Toezicht en de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (en dus ook bij de ouders).
Werkgever heeft hierop, met instemming van de RvT, opdracht gegeven aan Hoffmann bedrijfsrecherche om te onderzoeken wie de auteur en de verzender is van het anonieme e-mailbericht aan de RvT en de medezeggenschapsraad. De werkneemster in kwestie wil niet meewerken aan dit onderzoek en ook niet meer aan de lopende mediation. Dit is voor werkgever aanleiding om een ontbindingsverzoek bij de kantonrechter in te dienen, wegens ernstig verwijtbaar handelen of nalaten c.q. een verstoorde arbeidsrelatie. Tevens wordt werkneemster geschorst. Zij meldt zich ook ziek.
Uit het onderzoeksrapport van Hoffmann blijkt niet wie de betreffende e-mail heeft verzonden, maar er komt wél naar voren dat onder het zakelijke gebruikersaccount van werkneemster drie Word-bestanden en een pdf-bestand werden opgesteld en/of aangemaakt die als basis dienden voor de anonieme brieven die zijn verstuurd via het anonieme e-mailaccount. Verder constateert Hoffmann dat onder het zakelijke gebruikersaccount van werkneemster een Word-bestand ‘Brief RvT.docx’ en een pdf-bestand ‘Brief RvT.pdf’ werden aangetroffen waarvan de inhoud exact overeenkomt met de inhoud van de anonieme brief die de voorzitter van de RvT en de medezeggenschapsraad hebben ontvangen.
Wat was het oordeel van de rechter?
Volgens de rechter is er geen sprake van (ernstig) verwijtbaar handelen of nalaten van de werkneemster. Wél is er sprake van een verstoorde arbeidsrelatie, waar beide partijen aan hebben bijgedragen. Maar daarmee zijn we er nog niet: volgens de kantonrechter heeft werkgever ernstig verwijtbaar gehandeld, door het inschakelen van Hoffmann. Dit is volgens de rechter ‘een vergaand middel dat niet lichtvaardig mag worden ingezet’. In dit geval was het inzetten van Hoffmann volgens de kantonrechter niet noodzakelijk, er waren andere opties. Het inschakelen van Hoffmann heeft een ongerechtvaardigde inbreuk gemaakt op de privacy van werkneemster, omdat ook haar OneDrive is onderzocht. Door dit handelen van werkgever wilde werkneemster niet meer meewerken aan de mediation en is voortzetting van de arbeidsrelatie onmogelijk geworden.
De arbeidsovereenkomst wordt dus wel ontbonden, maar werkgever moet aan werkneemster de wettelijke transitievergoeding betalen én een billijke vergoeding van € 60.000,- bruto én de proceskosten, die worden vastgesteld op € 12.500,-. Dit laatste zien we in het arbeidsrecht niet vaak, maar de rechter acht dit gerechtvaardigd vanwege het ernstig verwijtbaar handelen van de werkgever.
De volledige uitspraak met alle details kunt u hier teruglezen.
Slotsom
Deze uitspraak laat zien dat werkgevers zorgvuldig en weloverwogen te werk moeten gaan, als zij overwegen om een onderzoeksbureau in te schakelen. Het is niet een stap waar werkgevers te makkelijk over moeten denken, gelet op de privacy van de werknemers. De sanctie is ook niet mis: niet alleen een billijke vergoeding maar ook een fikse advocaatkostenvergoeding.
Bent u werkgever of werknemer en heeft u vragen over de inzet van onderzoeksbureaus? Of heeft u andere arbeidsrechtelijke vragen? Het team van SPEE advocaten & mediation helpt u graag verder.