De Raad van Commissarissen (RvC) is in Nederland het toezichthoudende orgaan voor naamloze en besloten vennootschappen. De term wordt ook gebruikt voor soortgelijke toezichthoudende organen in verenigingen of coöperaties. Wanneer deze rechtspersonen een publiek-private doelstelling hebben, wordt voor het betreffende orgaan dikwijls de benaming Raad van Toezicht (RvT) gebruikt.
De RvC heeft de taak om toezicht te houden op het beleid van de Raad van Bestuur (RvB) en op de algemene gang van zaken in de vennootschap en gelieerde ondernemingen. De RvC staat de RvB met adviezen ter zijde. Hiervoor verschaft de RvB tijdig de noodzakelijke gegevens aan de RvC.
De commissarissen worden benoemd op voordracht van de RvC door de algemene vergadering van aandeelhouders (AvA). De AvA en de (centrale) ondernemingsraad ((c)OR) kunnen personen voor benoeming tot commissaris aanbevelen. Een derde van het aantal leden dient in beginsel te worden benoemd op voordracht van de (c)OR tenzij de RvC bezwaar maakt tegen die aanbeveling.
Is er sprake van een structuurvennootschap (een grote vennootschap met meer dan 100 werknemers met een verplichting Ondernemingsraad), dan heeft de RvC een vergaande bevoegdheid. Zo is de RvC in dat geval onder andere als enige bevoegd om bestuurders te benoemen, te ontslaan en te schorsen.
Een goed functionerende en professionele RvC/RvT draagt bij aan het optimaal functioneren van een organisatie.
In de Nederlandse corporate governance code is een verplichting tot zelfevaluatie opgenomen. Dit houdt in dat de RvC tenminste eenmaal per jaar buiten aanwezigheid van het bestuur zijn eigen functioneren en dat van de individuele commissarissen bespreekt en de conclusies die hieraan moeten worden verbonden. Het verslag van de RvC vermeldt op welke wijze de evaluatie heeft plaatsgevonden.
Jaarlijkse evaluatie van het eigen functioneren en dat van het bestuur wordt óók voorgeschreven, met als doel een kritische reflectie op het functioneren van zowel commissarissen als bestuurder(s).
Periodieke evaluatie kan de kwaliteit van het functioneren van de RvC en het bestuur enorm bevorderen.
De wijze waarop evaluatie kan plaatsvinden kan naar keuze van de vennootschap verschillen. Evaluatie kan collectief plaatsvinden, op individuele basis tussen voorzitter van de RvC en de leden afzonderlijk, of door middel van een externe adviseur. Iedere commissaris moet zich tijdens de evaluatie bovendien in vertrouwen kunnen uitspreken.
Begeleiding bij deze zelfevaluatie (zowel als team van toezichthouders als op individuele basis) op een wijze die past bij de specifieke organisatie/toezichthouders wordt gefaciliteerd door Monique Spee. Zij heeft naast haar juridische achtergrond en jarenlange ervaring als mediator, affiniteit en ervaring met de context, de verschillende stakeholders en de belangen waarmee toezichthouders te maken hebben.
Uit de zelfevaluatie kan overigens bovendien naar voren komen dat er onder sommige leden of in zijn geheel als team, behoefte aan coaching of mediation bestaat. Ook een dergelijk vervolgtraject wordt gefaciliteerd door Monique Spee.
Credo: elk team is in staat de regie te nemen over zijn eigen functioneren, mits open voor reflectie en voor het opdoen van (nieuwe) inzichten.