Gluurapparatuur kan volgens de Minister niet zomaar door de beugel

Op 1 juni jl. heeft de Minister van Sociale Zaken vragen van de Tweede Kamer beantwoord naar aanleiding van het nieuwsbericht ‘Gluurapparatuur’ in trek door thuiswerken, vakbonden bezorgd. Uit de antwoorden van de Minister blijkt dat werkgevers hun werknemers niet zomaar in verregaande mate mogen controleren als zij thuiswerken; de Minister geeft aan wat de kaders zijn.

Wanneer controle van werknemers?
Rode draad in het antwoord van de Minister is het vertrouwen tussen werkgever en werknemer, hetgeen de basis is voor een goede arbeidsrelatie. In sommige gevallen is het toegestaan om werknemers te controleren, maar daaraan zijn wel strikte voorwaarden gesteld om de privacy van de werknemers te waarborgen. Denk aan thuiswerken / op afstand werken. Werkgevers dienen goed te beargumenteren waarom het noodzakelijk is om werknemers te controleren én waarom het bedrijfsbelang zwaarder weegt dan het recht op privacy van de werknemer.

Belangrijk is dat werknemers vooraf dienen te weten dat er gecontroleerd kan worden. Heimelijke controle is dus in principe een no-go voor werkgevers.

Geen onderscheid tussen werken op de werkplek en thuiswerk
Ook relevant is de constatering dat het niet uitmaakt of het werk thuis of op de werkplek plaatsvindt. Met andere woorden: de regels voor controle van werknemers zijn in beide gevallen gelijk. Een werkgever mag de werknemer dus niet opeens intensiever monitoren omdat hij of zij thuis aan het werk is.

Rol Ondernemingsraad
Belangrijk is dat de Ondernemingsraad op grond van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) een instemmingsrecht heeft, waar het gaat om voorgenomen besluiten van de ondernemer inzake regelingen betreffende personeelvolgsystemen en omtrent het verwerken en de bescherming van persoonsgegevens van de personen die in de onderneming werkzaam zijn.

Dit betekent dat besluiten over bijvoorbeeld monitoringssoftware vooraf aan de OR moeten worden voorgelegd ter instemming.

De OR heeft ook instemmingsrecht ten aanzien van een regeling omtrent het verwerken van en de bescherming van de persoonsgegevens van de in de onderneming werkzame personen.

Tevens heeft de OR adviesrecht ten aanzien van een voorgenomen besluit tot invoering of wijziging van een belangrijke technologische voorziening.

AVG
En dan is er natuurlijk de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de Uitvoeringswet AVG. De Minister verwijst naar de website van de Autoriteit Persoonsgegevens, waar een overzicht te vinden is van alle voorwaarden, en een toelichting daarbij. Deze website raden wij werkgevers en werknemers ook van harte aan.

Klachten van werknemers
Werknemers die vermoeden dat hun privacy in het geding is, kunnen het gesprek aangaan met hun werkgever. Zij kunnen ook terecht bij de Ondernemingsraad of de vertrouwenspersoon (indien aanwezig). Voorts kunnen werknemers een melding doen bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP).

Hoewel de AP signaleert dat het aantal klachten over digitale monitoring sinds de start van de coronacrisis is toegenomen, is het totaal aantal klachten over dit onderwerp beperkt. Zo zijn er in 2020 veertien klachten ontvangen in de periode 1 januari tot en met 1 december. Drie daarvan zijn afgehandeld. Voor één van deze klachten is een gesprek gevoerd met de organisatie om uit te leggen wat de regels zijn. Voor de tweede klacht heeft de AP de burger erop gewezen welke stappen hij/zij zelf in eerste instantie kan nemen richting de organisatie om het probleem op te pakken. De overige 11 klachten worden nog door de AP bekeken. De AP heeft geen zicht op het gebruik van monitoringssoftware in sectoren.

Het volledige antwoord op de Kamervragen kunt u hier lezen.

Ook vragen over privacy, al dan niet in relatie tot thuiswerken? De arbeidsrechtadvocaten van SPEE advocaten & mediation helpen u graag op weg.